Hoofdstuk 4: 1819-1827

Hoofdstuk 4: 1819 - 1827.

In de periode 1819 - 1822 vindt een reeks concerten plaats waarvan in de AMZ nauwkeurig verslag is bijgehouden. Hierdoor is het vrij goed mogelijk deze periode uit Drouet's leven te volgen. Ook de opinies van recensenten - die elkaar vaak tegenspreken - zijn interessant en dragen bij tot een beeldvorming van de fluitist Drouet.

Drouet verliet zijn woonplaats in Engeland in de zomer van 1819 om zijn tournee te starten die in Brussel begon. Rockstro (1928) verwijst naar een brief van Drouet aan W.N. James waaruit dit blijkt. Deze tournee moet Drouet roem en rijkdom hebben gebracht:

"Er durchreiste unsern Welttheil von einem Ende zum andern und versammelte Lorbeeren und Reichtümer. Jene blieben ihm, diese verschwanden unter den Händen treuloser Verwalter". (Schilling 1841, p.100)
"During this eminently succesful journey he acquired not only wealth, but more fame than has ever fallen to the lot of any flutist before or since". (Rockstro 1928, p.598).

Voor zover Drouet's concertagenda via de AMZ te volgen is,zal ik hieronder een schematisch overzicht geven:

Datum	Plaats	AMZ-recensie
29-07-1819	Brussel Geen programma gegevens.	1819, kl.684
18-11-1820	Berlijn, Theater. Conc. in G, Di tanti palpiti-variaties.	1820, kl.844
29-11-1820	Berlijn, Theater. Conc. in G, God save the King-variaties.	1820, kl.844 Opm: uitgebreide recensie.
December 1820	Frankfurt a.M.; 2 concerten	1820, kl.858
December 1820	Weimar, Leipzig	1820, kl.858
09-12-1820	Berlijn, theater Conc, Di tanti palpiti-variaties	1821, kl28
Begin 1821	Petersburg	1820, kl.858
Herfst 1821	Stockholm, 2 concerten	1822, kl.425
16-03-1822	Berlijn Conc. in D, God save the King-variaties.	1822, kl.272
28-03-1822	Berlijn Conc. in D, Sul margine d'un Rio-variaties.	1822, kl.272
18-04-1822	Dresden, Theater. Concertino in Gis (!); Di tanti palpiti-variaties.	1822, kl.496
19-04-1822	Dresden, Hôtel de Pologne. Conc, God save the King-variaties.	1822, kl.496
Mei 1822	Praag, 5 concerten	1822, kl.419
28-05-1822	Wenen, Landständisch. Saal Conc, Di tanti palpiti-variaties	1822, kl.466
03-06-1822	Wenen, Landständisch. Saal Conc, Variaties	1822, kl.513
Juni 1822	Wenen, Landständisch. Saal Conc, Variaties	1822, kl.513
Juni 1822	Wenen, Theater a.d. Wien, 3 uitvoeringen. Geen programma gegevens.	1822, kl.513
Juli 1822	Wenen, Kärtnertor-Theater. Conc, Mozart-variaties.	1822, kl.691
Augustus 1822	Wenen, concert in Döbling. Nel cor più-variaties; duet met Th. Boehm	1822, kl.674
Oktober 1822	München, 4 concerten. Concerten en variatie-werken.	1822, kl.785
December 1822	Milaan, Scala. 2 Concerten.	1823, kl.72
Zomer 1823	Milaan, Scala en Carcano. 2 Concerten.	1823, kl.724

E. Hanslick beschrijft nog dat Drouet in 1824 in totaal 6 concerten in Wenen moet hebben gegeven: 3 in de Landständische Saal en 3 in het Theater an der Wien. De AMZ maakt hier echter geen melding van en ik denk dat Hanslick zich in het jaar vergist heeft en 1822 bedoeld moet hebben. Hanslick vertelt over deze concerten:

"Die Kritik bewunderte seine Bravour und 'Unfehlbarkeit', rügte hingegen die Seichtigkeit seiner Compositionen". (Hanslick 1869, p.250).

In het algemeen is hiermee de kritiek op al Drouet's concerten wergegeven. Drouet's techniek moet velen overrompeld hebben, met name zijn vaardigheid om ook in de snelste passages de noten los van elkaar te spelen met dubbele tongslag:

"...wir begnügen uns, das einstimmige Urtheil aller Kunstkenner aufzuführen, dass, was Hr. Drouet auf der Flöte leistet, vor ihm noch niemand auf diesem Instrumente leistete". (AMZ 1822, kl.419).
"Gross war der Ruf, welcher dem berühmten Virtuosen vorherging; dennoch wurden selbst die gespanntesten Erwartungen überboren. Sein Ton macht alles bisher Gehörte vergessen; im Adagio, im leisesten Piano wähnt man Sphärenklänge zu vernehmen; nichts kommt dieser Schnelligkeit in allen Passagen gleich; zuweilen wird man versucht, zwey zu hören: oben spielt er das Thema und in der Tiefe volle Arpeggien: so wird das Ohr durch solch unglaubliche Beweglichkeit getäuscht. Dieser schmelzende
Vortrag, diese Klarheit, Ründung, Eleganz, Energie und Sicherkeit in allen Figuren, diese vollendete Kunst des Atemholens gewinnt einen erhöhten Reiz durch den edeln Anstand, womit kaum als möglich Geahndetes geleistet wird; ohne eine Miene zu verzichen, in der ruhigsten Haltung, gleichsam nur spielend vollbringt der Meisterkünstler sein Zauberwerk; hier wiederholte sich Bernhard Rombergs Huldigungsfeier, und die dankbare Anerkennung eines wahren Phönix-Talentes wird hoffentlich noch öftes diesen Hochgenuss erneuern". (AMZ 1822, kl.466).
"Denn Hr. Drouet ist unter uns. Nil admirari! sey dabey unser Spruch. Seit Catalani hat Niemand mehr unser Kunst-Publicum so electrisirt, als er. Man würde den für einen Barbaren halten, der nicht wenigstens einmal hingegangen wäre, ihn zu hören, und zu beklatschen". (ANZ 1822, kl.785).
"Besonders besitzt Hr. Drouet grosse fertigkeit in der Doppelzunge, mit welcher er die schwersten und schnellsten Passagen sowohl in einzelnen verschieden benannten, als auch in gleichbenannten Tönen, in Sprüngen, diatonischen und chromatischen Tonleitern ausführt, und dadurch wirklich zur Bewunderung hinreisst". (AMZ 1829, kl.845).

De schrijver van het laatste citaat, dat genomen is uit een vrij grote bespreking van het fluitspel van Drouet, laat zich echter niet weerhouden ook wat kritische kanttekeningen te plaatsen. Hij mist bij Drouet het legato-spel:

"Obgleich Hr. Drouet ein grosser Meister seines Instruments ist, so hat er doch nicht beydes [d.i. staccato én legato - GO] zu vereinigen gewusst, und man vermisste die Mittelstrasse vom süssen Vortrag und fertigem staccato sehr". (AMZ 1820, kl.846).

Over Drouet's toon:

"Der Ton des Hrn. Drouet ist sehr klar, doch dünn; das Piano ist äusserst zart und wohlklingend, und gleicht sehr dem Flageolet; aber das Forte klingt von der Mitt zur Tiefe etwas hart, und bey dem Mangel an Fülle zu schmetternd". (Im).

Ook over de muzikaliteit van Drouet's voordracht zijn niet alle berichten even positief:

"...he delighted the audience with two concertos. His execution is truly surprising, and in his shake he has no equal; but he afforded us no opportunity of judging of his powers in an adagio movement. (...) And most likely never will. To play an adagio requires more knowledge, taste, strong feeling and judgment, than such giddy galloping performers, - such ephemeral favourites - usually possess". (Harmonicon Nov. 1823, p.177, gecit. in Abraham, 1982, p.220).
"M. Böhm is a very superior flutist, with an axcellent tone, and his composition was, comparatively speaking, highly respectable; his style differs from that of Nicholson and Drouet, insomuch as he rather strives to touch the heart than to astonish". (Harmonicon 1831, p.153, gecit. in Schmid 1981, p.70).

Tenslotte nog over de oppervlakkigheid van zijn composities:

"Die Compositionen des Hrn. D., obgleich für die Flöte brillant und für sich angemessen geschrieben, sind doch nicht originell, und man kann sie grösstentheils veraltet nennen. ... Hrn. F(ürstenau)'s Passagen sind neuer und geschmackvoller, wobey man noch den Genuss hat, bey seinen Concerten ein besseres Accompagnement zu hören, während bey denen des Hrn. D. nur eine schlechte, magere Begleitung statt findet". (AMZ 1820, kl.847).

Samenvattend kan worden gesteld dat alleen Drouet's virtuositeit met tong en vingers boven alle kritiek stond. De meningen over de kwaliteit van zijn toon lopen nogal uiteen, maar dit kan te maken hebben met verschillende opvattingen per land, waarbij ook het type fluit dat door Drouet gebruikt werd - een hele nauwe boring, waardoor de hoge tonen er stralend uitkwamen ten koste van de lagere tonen - de toonkwaliteit beïnvloed zal hebben. Hoewel veel critici zich lieten inpakken door Drouet's formidabele techniek, bleef voor een aantal niet onopgemerkt dat Drouet weinig gevoel in zijn voordracht legde. Wellicht is dit er de oorzaak van dat Drouet's rol als fluitist na ca. 1840 vrijwel is uitgespeeld.

Over Drouet's persoonlijke leven in de zojuist besproken periode is niet veel bekend. Het gemeentemuseum in Den Haag bezit een stukje van een brief van Drouet uit 1820, geschreven aan een zekere Bernard vanuit Amsterdam, wat erop zou kunnen wijzen dat hij na zijn terugkeer uit Engeland in ieder geval een tijdje in Amsterdam heeft gewoond.

In de zomer van 1822 doet Drouet een vergeefse poging om met de zangeres Caroline Unger te trouwen (Deutsch 1928). De AMZ gunt ons, als toegift bij een recensie, een "Privé-blik" in deze affaire:

"So fand, nebst vielen andern,minder besprechenswerthen, auch ein solches musikalisches Erntefest in dem nahe gelegenen romantischen Döbling zu einem wohltätigen Zwecke statt, wobey das interessanteste Drouet's meisterhafte Mitwirkung war, welcher Künstler, gastfreundlich aufgenommen in dem Hause eines allgemein geachteten Familienvaters, vielleicht im kurzen eine Tochter desselben als Gattin heimführen wird". (AMZ 1822, kl.674).

De periode die nu volgt, van 1822 - 1826/27 is vrijwel geheel in dusiter gehuld. Het is bekend dat Drouet in deze periode directeur van de San Carlo en andere opera-theaters in Napels is geweest. Slechts twee contemporaine bronnen kunnen dit bevestigen; ten eerste (alweer) de AMZ die in 1826 schrijft:

"Man sagt...Hr. Valabregue [de man van de zangeres Angelica Catalani - GO] sey gesonne, die hiesigen königl. Theater, deren General-Inspector dermalen der berühmte Flötist Drouet ist, zu pachten" (AMZ 1826, kl.380).

De tweede aanwijzing komt van Drouet's fluitmethode, die in 1827 verscheen en waarvan het titelblad vermeld:

"L. Drouët première Flûte de la Musique particulière du Roi de france, et ci-devant Directeur-général des Theâtres Royaux de Naples".

Wellicht heeft Drouet deze post gekregen via Domenico Barbaia, de bekende impresario, daar deze in 1822 ook in Wenen was en de twee elkaar daar zouden hebben kunnen leren kennen. Er zijn verder geen aanwijzingen wat Drouet in Napels gedaan heeft. In ieder geval heeft hij niet, zoals zijn voorganger Rossini en zijn opvolger Donizetti de verplichting gehad om opera's te componeren.

Zoals uit het titelblad blijkt, was Drouet bij het verschijnen van zijn "Méthode" alweer weg uit Napels. Na een zeer korte vaste betrekking in Den Haag zal hij weer op reis gaan.